TAYBETMENDIYÊN KURMANCIYA KOBANKÎ

Raman Ehmed (2)

Raman Ehmed

Devoka Kobaniyî/Kobankî an jî bi gotineke din devoka Sirûcî.

Wek tê zanîn, Deşta Sirûcê niha bi du parçeyan bûye. Sirûca binxetê -li aliyê Rojava – û Sirûca serxetê – li aliyê Bakur.

Lê wek her herêmeke din a kurdî ku bi bandora parçekirina kurdistanê bi du parçeyan bûye, Sirûca binxetê û ya serxetê jî her bi heman devokê mane- bê guman divê neyê jibîrkirin, ku bandora erebî û tirkî di vê dema dawiyê de, roleke nîgatîv li ser her du devokan lîstiye.

Di vê gotarê de, ez ê hewl bidim ku bi tenê li ser devoka Deşta Sirûcê ya Binxetê ango ya Kobaniyan, rawestim.

Dibe ku her kesî bala xwe dabe wê yekê, ku xelkê Kobaniyê nabêjin ” Kobanî “, lê dibêjin ” Kobanê “.

Ev yek jî tê wê wateyê ku Kobaniyî(xelkê Kobaniyê) ji kurtkirina peyvan hez dikin û pir caran jî ti giraniyê nadin dirêjkirina peyvên ku li dawiya wan tîpeke dengdêr hebe, nemaze di tewandina wan de.

Read More »

TAYBETMENDIYÊN KURMANCIYA EFRÎNÎ

efrin.tel

Youness Sheikh Nassan

TAYBETMENDIYÊN KURMANCIYA EFRÎNÎ

Bê guman her mirovek di hundir welatekî de, her wiha, di hundir zimanekî de gava daxive di riya devoka xwe tê naskirin ku ew ji kîjan herêmê û ji kîjan xaknîgarê ye. Devoka Efrînî yek ji devokên kurmancî ye, ango ji kurmanciya jêrîn e.

Her kes ji Efrînê bi hêsanî dikare zanibe mirovekî din ji Efrînê ye yan na ji ber ku ew li Efrînê bûye û mezin bûye û bi devoka kurmanciya Efrînî deng kiriye û dayî û standiye.

Lê belê, heger mirovek ne ji Efrînê be û bi carekê bi xelkê Efrînê re ne dabe û ne jî standibe gelo wê çawa zanibe ku mirovekî din ji Efrînê ye yan na di riya axiftinê re?!

Bi rastî, devoka Efrînî bi gelek ged, şan, nîşan û taybetmendiyan tên naskirin, gelo ev taybetmendiyên giştî yên kurmanciya Efrînî di warê zimanzanî de çi ne?

Read More »

T û D wek nîşana demên borî

td-inc

Husein Muhammed

Lêkerên T yan D li dawiyê

”Dît, hat, ket / keft, bijart, biraşt, mêt, got, girt, gihişt/ gehişt, şûşt, nixamt…”

Mirov dikare lîsteyeke gelek dirêj ya peyvan bide ku tê de –T li dawiya lêkera di demê borî yê sade de ye.

”çand, bizdand, tirsand, peqand, elimand, stand / stend, xwand / xwend…”

Em dikarin lîsteyeke teqrîben bêdawî ya peyvên D di dema borî ya sade de li dawiya wan bidin.

Di heman demê de ew rehên dema borî ne anku mirov dikare paşpirtikên kesî li dû wan zêde bike:

–          ”(ez) hat-im, (tu) ket-î, (me/we/wan) bijart-in… (te ez) bizdand-im, (min tu) tirsand-î, (me ew) ne-stand-in”.

Dîsa ew eynî rehên bi T/D ev peyv rehên demên din jî yên borî ne:

1)      Dema borî ya berdewam

  •  ”(ew) di-hat, (ez) di-ket-im, (wan tu) ne-di-bijart-î, (we ew) ne-di-mêt-in… (wan ew) di-tirsand, (wî) ez di-bizdand-im, (wê) tu di-elimand-î…”

2)      Dema borî ya dûdar

  • ”(ew) hat-iye, (ez) ket-ime, (wan tu) ne-bijart-î, (ew) ne-mêt-ine…”

3)      Dema borî ya çîrokî

  • ”(ew) hat-ibû, (ez) ket-ibûn, (wan tu) ne-bijart-bûyî…, (min) çand-ibû, (tu) ne-tisand-ibûyî, (ew) elimand-ibûn…

Read More »