”Ciwan” wek diyardeyeke watenasî û wateguherînê

Husein Muhammed

 

keçeke ciwan

 

Ne li tevahiya Kurdistanê be jî, peyva ”ciwan” di piraniya devokên kurmancî û soranî de tê bikaranîn. Li hin deveran ew bi şiklê ”can” e (bo nimûne li Behdînan, li Kobanê û li Rihayê anku Urfayê). Li hin deveran jî ew bi awayê ”cihan” e (bo nimûne li hin derên Diyarbekirê).

Carinan heman peyv bi awayê ”cwan, cuwan, cûwan” jî di nivîsan de tê dîtin lê ew tenê tercîhên rastnivîsînê yên nivîskarên wan in û ji aliyê dengnasî ve ew ne ji forma ”ciwan” cuda ne.

Di vê kurtevekolînê de em ê ji çend aliyên zimannasî ve li vê peyvê binêrin.

Peyvên malbatî çi ne û ji kû tên?

Husein Muhammed

Em dizanin ku di gelek zimanan de hin peyv hene ku di gelek zimanên din de nînin. Bo nimûne, di kurdî de di mijara navên heywanên ku li Kurdistanê de tên xwedîkirin de, mirov zengîniyeke berçav ya zimanî dibîne. Bo nimûne, kit û yekeyên pezî di kurdî de li gor jî û temenê xwe û herwiha cinsê xwe gelek bi deqîqî û sexbêrî tên cudakirin. Berx, kavir, berindir, hogij, beran, berindirza, mih…