Close

Xwe biavêje çemê jiyanê!

Peale

Norman Vincent Peale (1898 – 1993)

Çawa bixwazî, dê wisa bî – qenc yan xirab, xurt yan lawaz, biserketî yan têkçûyî – lewma herdem ya baştir bibijêre.

* * *

Tu nizanî dikarî çi tiştên mezin bikî ta tê nekoşî – ji dil tê nekoşî.

* * *

Xwe bispêre wê baweriyê ku çi bi serê te bêt jî, tu dikarî pirsgirêkê çareser bikî.

* * *

Mirov hingê dibin watedar dema difikirin ku dikarin tiştan bikin. Dema ji xwe bawer bikî, te kilîdê raza yekem ya serkeftinê peyda kiriye.

* * *

Eger te baweriya biserketinê ji dest dabe, lîsteyek ne ji rastiyên neyînî lê yên erênî çêke. Hêza te ya hindirrîn dê dîsan rabe û te ji têkçûnê hilgire biserketinê.

* * *

Eger bixwazî tişt biguherin, belkî divê tu bi xwe biguherî.

* * *

Yek ji mezintirîn bîskên peresîn û pêşketina mirov ew e dema êdî hew xwe li xwe vedişêre û biryarê dide ku êdî xwe wek xwe bi xwe binase.

* * *

Şiyan û hinêrên xwe rastgoyane binirxîne û paşî ji sedî dehî hilde jor.

* * *

Çavdêrî xeyal û baweriyên xwe be çiku wek xeyal û baweriyên me li me têt. Lew xwe piştrast bibîne.

* * *

Dema bi rêya jiyanê ve dimeşî, xwe bi hesaba jihevkêmkirinê mijûl neke lê hinêr û şiyan û derfet û delîvên xwe bide ser hev… Û tu dê bibînî ku tu kaniya biserketinê yî.

* * *

Dema fêrî azadkirina gencîneya hêz û şiyanên xwe bibî, tu dê hind ramanên binirx yên afirîner jê peyda bikî ku êdî qet pê nevê tu di kêmûkasiyan de bijî.

* * *

Bi texlîdkirina ezatiya xwe ya îdeal, tu dê zû û ne dereng bibî ew.

* * *

Peyv û ramanên te teşe û dirûv didin te… Lew ji bîr neke ku bila peyv û ramanên te ne tengasî û bextreşiyê lê dewlemendî û bextiyariyê bidin pêş.

* * *

Tu çi bixwazî, dikarî bînî bîra xwe lê ji bîr neke ku tenê dikarî wan tecrûbeyan bînî bîra xwe yên te hene. Lew bîra xwe bi tecrûbeyên dilhebîn dagire û bi zanebûnî û sîstematîkî xwe danoqîne wê bîrê.

* * *

Ramanên xwe bi tecrûbe, peyv û pûnijên bênveder têr bike daku te kaniyek tecrûbeyên bênveder hebe û bikarî hêz û şiyana jiyanê û giyanê jê vexwî.

* * *

Hêza bînahiya xwe biperesîne û pêş bixe. Xwe binase. Xwe yê resen yê di kûratiya xwe de bibîne.

* * *

Bizane ku tu ecêb î. Û bawer bike ku tu bi xwe jî dikarî tiştên ecêb bikî – bi fikirkirinê, duakirinê, bawerkirinê, xebatkirinê û alîkarîkirina xelkê.

* * *

Dema ez û tu sava bûn, Yezdan enerjî di me de afirand. Wî hêza jiyanê di me de çand, û baweriya mukum dikare wê hêza jiyanê bisitirîne.

* * *

Nehêle ti asteng çokên te bişkînin û te bêhêvî bihêlin. Bila li bîra te be ku te hinêr û şiyanên giyanî hene ku dikarî pê di ser astengên negengaz dixwiyin re jî derbas bibî.

* * *

Te çend bawerî û vîn hebe, dikarî hind bigî encaman.

* * *

Tiştên mezin hêvî bike û biwêre bo wan bixebite. Bila xeyalên te mezin bin û biwêre wan bike rastî. Bendewarî tiştên mezin be û baweriya xwe bi bicîhatina wan bîne.

* * *

Xwe biavêje çemê jiyanê. Her tiştê xwe bide jiyanê, jiyan jî dê her tiştî bide te.

* * *

Van bîst û çar saetên bên bi zanetî û ji dil bi xweşbînî behsa her tiştî bike: behsa karê xwe, zarokên xwe, tenduristiya xwe û ayindeya xwe.

* * *

Di dilê xwe de bifikire çawan Yezdan şîretan li te dike, û çawan tu şîreta pêdivî ji xwe re dibînî. Eger îro pêwîstiya te bi wê şîretê hebe, tu dikarî wê bibînî. Eger hefteya bêt tu hewcedarî wê bî, hingê ew dê li ber te be. Herdem ne gerek e bi gotinan lava û duayan bikî. Bîskekê li Yezdan bipûnije. Bifikire ku Ew çend qenc e, çend dilovan e, û ku Ew li gel te dimeşe û rêberiya te dike û te diselihîne.

* * *

Jiyanek çawa bixwazî, dikarî wisa bijî, ger ji Xwedê û xwe bawer bikî.

* * *

Bi lava û duayan dest bi her rojê û her karî bike. Wisa dê îdeayên herî baş peyda bikî.

* * *

Biceribîne rojekê bê ti ramanek reşbîn bijî. Dibe pêşî ew dijwar be lê rojek din jî biceribîne û yek din jî – ta bibe edet – wisan tu dê bibî saxlemtir, geştir û jîndartir.

* * *

Tiştên ecêb ne tenê xewn û xeyal in. Pirrî caran tiştên sade, rojane û bênexş jî ecêb in.

* * *

Xwe nebîne pîr û her-pîr-ber. Xort bijî niha – û herdem.

* * *

Her roj bîne bîra xwe ku te hêz û viyan heye, û bi xwe bide bawerkirin ku tu dikarî jiyana xwe pirr xweş bikî.

 

Bijartin û wergerandin ji inglîzî: Husein Muhammed

 

Aforîzma II

Husein Muhammed

Husein

Ev aforîzma ji rojnivîskên min yên salên (2003 – 2008) ne:Ev ne felsefe ye. Ev çend belçimên daran in ku difiroşim ji ber ku eger belaş bidim, kes naxwaze.

***

Mirovên mezin bi ramanên xwe hezaran mirovan têr dikin lê bi xwe birsî dimirin.

***

Mirov tek heywan e yê ku bi xwe rekeha (qefesa) xwe çêdike.

***

Xwezî evîna ku bi carekê di du dilan de peyda dibe, di heman demê de ji herdu dilan miribûya jî.

***

Heta ev dinya neruxe, kes qedirê wê nizane.

***

Bi perdeya xweziyan xwe neniximîne daku xwe ji xebatê bidî paş.

***

Ti gel bêyî faşîzmê rizgar nebûye.

***

Xwedê xemgîn e ku em ji Wî ditirsin.

***

Eger du mirov hevfikir bin, yek ji wan zêde ye.

***

Kurd dijûn û xeberan li serokên xelkê dibarînin lê ti rexneyan li yên xwe tehemil nakin.

***

Bi hezaran gerîlayan xwe da kuştin di cenga ku Serokî tê de pêlavên xwe jî pîs nekirin.

***

Eger li sedemên xirabiyê bigerî, dûr neçe. Ji xwe dest pê bike.

***

Çîroka xweş bingehê xwe ji rastiyê digire lê hewceyî derewan e.

***

Eger bawerî çiyayan bilivîne, xaniyê me dê biherife.

***

Dinya wiha ye lê dîsa me nevê ku em jê rizgar bibin.

***

Feqîr bi qirûşên xwe yên mayî jî Biheştê dikirin lê kes garantiyê nadiyê.

***

Bo min bibêje ka rastî çi ye, ez dê bibêjim te: Ehmeq!

***

Rojek dê were ku Bakurê Kurdistanê dê bibe dewletek serbixwe û zimanê wê yê fermî dê tirkî be.

***

Hefsarê Hîtlerê xwe bernede!

***

Berê nivîskarên pirtûkan dibûn navdar, niha tenê pirtûkên navdaran tên xwendin.

***

Hindî ku min gotinên bêhiş digotin, xelkê baş guhdariya min dikir.

***

Serok biryara şerî dide ji ber ku ne ew lê bi sedan hezaran camêrên din dê şerrî bikin.

***

Piştî kuştina rastgoyan, mirov baştir derewan dibîne.

***

Mirov wek hêkan in. Qelpikê wan neşkînin daku bêhna wan ya genî jê neyê.

***

Tenê jiyan dikare mirovî bike nivîskar.

***

Dema ne swerxweş bim, dikarin bi çiyayan ve hilkevim. Lê eger serxweş bim, dikarim çiyayan bilivînim.

***

Mirov hewceyî tenêtiyê ye daku bibe hişmend. Lê mixabin berî ku tenêtî mirovî bike hişmend, pirraniya xelkê teslîmî bêhişiyê dibin.

***

Yar, min bi carekê venexwe û serxweş nebe!

***

Eger li dinyayên din jîndar hebin, ew ne wisa bêaqil in ku xwe bi me bidin nasîn.

***

Dêbab zarokên xwe xwedî dikin, zarok dêbabên xwe biaqil dikin.

***

Tenê dewlemend dikarin bibêjin ku pare ne giring e.

***

Çend melayan ji pirtûkekê zêdetir xwendine?

***

Dema ku ti rêyan nebînî, yekê c_êke.

***

Zilm e ku zanistvan azmûnên xwe li ajelan dikin. Bila li siyasetvanan bikin.

***

Xwedê xweşî û zewq dane. Yê ku wan red bike, Xwedayê xwe jî red dike.

***

Mirov bi pirtûkekê nabe nivîskar lê bi dehan jî ne.

***

Azadî ew e ya ku mirov hest pê dike. Ne ew daxwiyanî ne yên ku tên xwendin. Ew xwendina daxwiyaniyan e.

***

Xewn û xeyal xweşiya jiyana niha li ber mirovî tehl dikin.

***

Ti car ji gundê xwe derneket lê dîsa jî pirr dinyadîtî bû.

***

Homo sapiens: mirovê bêhiş.

***

Her îdeolojî ji serê kesek qehirî afiriye.

***

Mirovbûn tê çi wateyê?

***

Keleh û zinar jî diruxin lê nivîsên hezarsalî her dimînin.

***

Tenê dikarî bi wêrankirina xelkê dewlemend bibî.

***

Serokên me çareyên sade hene lê rewş aloz e.

***

Min ti kes bi qasî nivîskaran ji rastiyê dûr û veqetiyayî nedîtiye.

***

Rastiya jiyanê teknefesiyê (astimê) dide min.

***

Yê ku xwe bo xatirê qehbikekê bide kuştin, qehreman e.

***

Pêşî rastgoyiyê biceribîne – paşî rêyên din.

***

Dilopa di deryayê de nizane ku rondikek ji çavê min e.

***

Edebiyat mirovî ji gelek janan rizgar dike lê jana afirandinê dijwartir dike.

***

Naxwazim vê pergalê bi yeke din veguhêzim. Ev têra xwe xirab e.

***

Em naxwazin bizanin ka sûc çi ye, em li sûcdaran digerin daku xwe bi xwîna wan de paqij bikin.

***

Tenê bi xwefiroşiyê dikarî jiyanek xweş bikirrî.

***

Ew di pîşeyê xwe de pirr bilind bû heta ku ji zinarê daket.

***

Bêguman bo her dermanî derd heye.

***

Gelek baş e ku Marks êdî najî. Eger ew bijiya, ew dê dijî marksîzmê biaxiviya.

***

Zarokên xwe ne tenê bo xwedîkirina xwe mezin bike.

***

Desthilatê du erk hene: xelkê biçewisîne û aşt bike.

***

Aforîzma terkehevok û revok in, bi tenê ne.

***

Bîst salan lê fikirîm daku bizanim ka dinya çi ye. Paşî tê gihiştim ku peyvek e.

***

Rast e ku zanist nikare bersiva her pirsa li ser gerdûn û jiyanê bide. Lê ev nayê wê wateyê ku Xwedê heye.

***

Ne sal lê mirov demê diguherrînin.

***

Dîrok mezlûman dike celad.

***

Xwe baş nanasim loma ji xelkê dipirsim.

***

Rojname gelek giring e – mirov pê bûyerên giring ji bîr dike.

***

Bo dinyayê tenê kesek î lê bo kesekê hemû dinya yî.

***

Welatê me dewlemend e loma em feqîr in.

***

Li karî bêqîmet im. Tenê eger rojekê neçim karî, qedirê min tê zanîn.

***

Mirov naxwazin wek ku Xwedê dibêje bikin. Ew gotina Xwedê li gor kirinên xwe şirove dikin.

***

Diktator: mirovên wek min û te normal.

***

Eger dixwazî di şerrî de têk biçî, herre meydana şerrî. Eger dixwazî bi ser bikevî, rabe çekan bifiroşe.

***

Eger rastgir wisa bikin wek ku dibêjin, ew dê bibin çepgir. Eger çepgir wisa bipeyivin wek ku dikin, ew dê bibin rastgir.

***

Du cûn talanker hene: hin bi kêr û demanceyan dixebitin, yên din bi qanûn û navê Xwedê.

***

Demokrasî ew e ku serokê me dibêjin ew demokrat in û gel bawer dike ku serok rast dibêjin.

***

Her tişt bihagirantir dibe. Tenê mirov her roj erzantir tên firotin.

***

Mirin lingua franca ye – em hemû jê fehm dikin.

***

Çima bi xeyala tiştên neyî dijiyî? Tiştên heyî jî pirr ecêb in.

***

Belkî min helwesta xwe guherîbe lê dîsa jî ez rast im.

***

Em hemû hosteyên jiyana xwe ne. Loma gelek ji me bi xwe bo xwe nîr û zincîran çêdikin û xwe pê asê dikin.

***

Li Kurdistanê çend zevî bo min û te mane daku em xwe bo xatirê wan bidin kuştin?

***

Kêm kes diçûn Biheştê loma min jî berê xwe da Dûjehê.

***

Tu paranoîd bî jî ew dîsa li te digerin.

***

Çima sal wisa kurt in, deqe wisa dirêj in?

***

Demokrasî ew e ku em hemû li gor gotina Serokî bikin.

***

Duayan ji hemû xwedayan bike. Belkî yek ji wan hebe.

***

Îro bikene, sibê dê jiyana te hê jî tehltir be.

***

Îslam heye daku mela meaşê xwe wergirin.

***

Ji pêşerojê netirse – ti car li pêşerojê najiyî.

***

Feqîr nayên hesabkirin. Ew nînin.

***

Berê çande û zimanê me gencîneyên me bûn. Lê niha ew ne lazim in ji ber ku me partî û komele hene.

***

Zêde ramanên xwe xerc neke – daku xelkê te nexapîne.

***

Ma kî heye ku naxwaze hevala jina xwe biceribîne?

***

Divê mirov kirina karên negengaz (nemumkin) paş nexe.

***

Dawiya xirab ji xirabiya bêdawî çêtir e.

***

Tenê ji nav tarîtiyê mirov dikare stêran bibîne.

***

Bi pirsgirêkên xwe bikene ji ber ku xelk jî pê dikene.

***

Bes bifikire, rabe bixebite!

***

Xwe bifiroşe daku bikarî bijiyî.

***

Bi awira pêşîn dikarim bibim evîndar lê nizanim evîndarê kê.

***

Ez gihiştim armancê lê ew ne li wê derê bû.

***

Nivîskar dinivîsin ji ber ku nikarin bijîn.

***

Dîroknas xwe ji dîrokê zanatir dihesibînin.

***

Sê pirtûkên ku min wergerandibûn, hatin weşandin. Min diyarî birayê xwe kirin. Got: ma tu bi xwe nizanî binivîsî loma werdigerînî?

***

şîzofrenî ji tenêtiyê çêtir e.

***

Min soza namûsa xwe dayê. Namûsa min bir û soza min li min vegerand.

***

Piştgirê demokrasiyê be eger bizanî ku dê wisa bi ser bikevî.

***

Welatparêz be – hemû kurdên siyasî bikuje!

***

Heta ku mirov şaş nebe, nikare tiştên negengaz bike.

***

Çapemenî ti tiştî nabêje, her tiştî difiroşe.

***

Eger dewlet zilmê neke, ew çi dewlet e?

***

Heta ku pate ji çavê mirovî neyê vekirin, mirov wî nabîne.

***

Çapemeniya azad dikare serokkomarî lome bike lê nikare dikandarî rexne bike.

***

Wek ku min got, ez qet gotina xwe dubare nakim.

***

Ma bi rastî azadî hêjayî hemû vî bihayî ye yê ku em didin?

***

Encamên nekirinê carine ji yên kirinê jî kembaxtir in.

***

Eger paraşota te venebe, destên xwe bihejîne daku hevalên te xemgîn nebin.

***

Mizgînî bo rojnamevanan: trajediyek mezin qewimiye.

***

Eger dêbabên te bêzarok bûn, ihtimal e ku tu jî nikarî zarokan bînî.

***

Em li ber qedera xwe bêçare ne lê em dikarin tesîrê li qedera xelkê bikin.

***

Baweriya bi mirovan min ditirsîne.

***

Xwedê mejî da me û melayan bikaranîna wî heram kir.

***

Rast e ku civaka me zanistî ye lê mirovên wê nezan in.

***

Êdî hew li rastiyê bigere – derew gelek xweştir in.

***

Ceng pirsgirêkên dinyayê çareser nakin ji ber ku di cengê de hin kes sax dimînin.

***

Wan got ku ez dilsaf im û zû ji xelkê bawer dikim – û min ji wan bawer kir.

***

Carekê min bawer kir ku ez xelet im – lê ez şaş bûm.

***

Nivîskarê baş hertim ji başiya nivîskariya xwe biguman e.

***

Nekirîhiştina qenciyê kirina xirabiyê ye.

***

Gelek kes ji me bo wergirtina taca şerefê dixebitin. Lê piştî ku me ew wergirt, em dibînin ku bo hilgirtinê zêde giran e.

***

Xwekujî xwerexnekirinek rastgoyane ye.

***

Hûn dikarin min bikirrin lê nikarin bibin xwediyê min.

***

Hemû mirovên hişmend li gel min hevbîr in.

***

Gelo ku pare bi îdeolojiyê tên berhevkirin, gelo hingê îdealîst yan materyalîst qezenc dikin?

***

Mirovan gelek tiştên xeternak çêkirine lê ti ji wan wek mîna pîvana demê mirov kole nekirine.

***

Berê ez agnostîk bûm lê niha nizanim bibêjim ka Xwedê heye yan nîne.

***

Îro ew sibe ye ya ku te duhî xem jê dixwar.

***

Siyasetvan ti karî nakin lê di wî karê xwe de pirr biserketî ne.

***

Nizanim bê xişîmî behsa evînê bikim.

***

Min dê bikariya Xwedê bibînim eger dîn ne perdeya di navbera me de bûya.

***

Qenc be – bila tu neyê xelatkirin jî!

***

Ew ji zindanê derket û azadiya xwe li wê derê hêla.

***

Kes nikare tehemila azadbûna xwe ya temam bike.

***

Yê ku tiştekî dibîne û yê ku di tiştekî de fikrekê dibîne, ne bi heman zimanî dipeyivin.

***

Bêdengbûn jî derewkirin e.

***

Em bi pirranî li derveyî xwe dijîn. Eger ne wisa bûya, em dê pirr xemgîn bûna.

***

Xweş e eger mirov wek hevdemiyên xwe bifikire. Ewle ye eger mirov wek yên berî xwe bihizire. Lê talûke ye eger mirov wek serdemên bên birame.

***

Em ne hêjayî azadiyê ne. Eger em hejî azadiyê bûna, em dê azad bûna.

***

Sazişa hunerî li gel serdemê hişkkirina kaniya hunerê ye.

***

Di nav tarîtiyê de her tiştê gewr pisîk e eger tu mişk bî.

***

Eger evînnameya xwe wek daxwaznameyê binivîsî, ihtimal e ku bêt redkirin.

***

Yê ku bi ti tiştî ecêbgirtî nemîne, belkî bihiş be lê bêdil e.

***

Kurdistan xewnek kûr e.

***

Dostê baş xwe zêde nêzîkî mirovî nake.

***

şivanên miletî gelê xwe dikin keriyên bêmejî.

***

Mirovî xweda ji şiklê xwe afirandin.

***

Baştirîn lampe li tarîstanê tên çêkirin.

***

Zêrr girantirîn zincîr e.

***

Eger li pey şopên xelkê biçî, dê şaş bibî. Ger li pey yên xwe biçî, dê li dor xwe bizivirî.

***

Divê mirov hinda bibe daku bikare xwe bibîne.

***

Mirovên ku wek şûşeyan hatibin şkandin, dikarin mirovî biperritînin.

***

Bi edebiyata kurdî dikarî her tiştî bikî lê nikarî zarokên xwe xwedî bikî.

***

Dema ku du ziman digihin hev, her car terciman ne lazim e.

***

Bi tenê dê xweştir bûya, nivîn dê ne wiha teng bûna.

***

Çîroka xwe ji çavên te bo te dixwînim.

***

Xweştir e ku piştî mirina xwe bibim navdar.

***

Hatina dawiya dinyayê dê tek bela û boblet be ku ti kes pê dewlemend nabe.

***

Mirovên req wek hêkan in, dikarin bi asanî bişkên.

***

Çêtir e ku nîv jiyanê bi tevî bijî, ne tev jiyanê bi nîvî bijî.

***

Gotin wek gulan rastiyê diniximînin.

***

Eger rûyê xwe yê rast nîşanî te bidim, dê ji min bawer nekî.

***

Dikarî li çend qetlên di filman de temaşe bikî heta ku tê bigihî ku qetilkirin çareserî ye?

***

Du kes li hîpermarketekê digerin. Herdu jî bi xwe serbilind in: yek ji ber ku dikare wê hemû marketê bikirre, yê din ji ber ku ne hewceyî ti tiştê li wê derê ye. Tu dixwazî kîjan bî?

Read More »

Gulbijêrkek aforîzma ji fîlozofekî geşbîn

Axel Fredenholm

Lao Zi

Wêrek û jixwebawer be. Çi li te biqewime, bo başiya te ye: tu tijî hêz û şiyan î lew divê canê te yezdanî be û ramanên te berev berzî û bilindiyê bin û dilê te ji evînê re vekirî be. Yê bikare xwe, padişahê dewletek mezin e.

***

Hêvî kaniyê dibîne,
bawerî avê jê tîne
û avdera yên tî evîn e

***

Mirovên ji şaşiyan ditirsin, mezintirîn çewtiyan dikin.
Read More »

Çirûsk û Xwelî

Husein Muhammed

Husein

Ev aforîzma ji rojnivîskên min yên 1999 – 2003 hatine bijartin.
***

Derdê gelekan ji me ew e ku me ti derd nînin.

***

Em barê xwe bi îdeolojiyan giran dikin.

***

Diktator jî bi hêz û vîna gel dijîn.
***

Jiyan xewnek e, mirov dibîne.

***

Çawa Yezdan û Şeytan nînin? Pa mirov çi ne!?

***

Piştî dest bi nivîsê kir, dev ji xwendinê berda.

***

Ez kêm caran hemfikir im – ta bi xwe re jî.

Read More »

Aforîzma: Çend antîslogan

Stanisław Jerzy Lec

Wergêr: Husein Muhammed

lec

“Azadî, Biratî, Wekhevî” – lê ka kirin?

Rêberê zemanê me: darê di destê polîsan de.

Her egîd û qehremanê rojê ji hatina tarîtiyê ditirse.

Di şerên îdeolojiyan de mirov tên kuştin.

Wî ala bilind hildida daku wê nebîne.

Yê bang dike “Her bijî”, divê heqê binaxkirinê bide.

Read More »

Back to top