Category: helbest
Edward Magin: Wergerandina helbestên kurdî
Edward Magin teza xwe ya masterê derbarê wergerandina helbestên kurdî (bi taybetî kurmancî) bi inglîzî nivîsiye.
Kovara Kanîzar û malpera Zimannas hemû teza Maginî belav dike ku berhemeke hêja ye, ne tenê li ser wergerandina helbestan lê li ser zimanê kurdî bi awayekî giştî jî:
Edward Magin: Northern Kurdish poetic features with an application to translation
Rêvingê rêya bêveger
Bi minasebeta 30-saliya şehîdbûna bapîrê min
Em gazî wî dikin
lê ew êdî li xwe nazivire.
Ew ketiye ser rêya ber bi
warê zarokiya xwe ve,
mêrga gula şîn,
payiza zêrîn
û daristana
bilbilên denghingivîn.
Husein Muhammed
Tu ji dûr hatî
Bo giyanê pak yê şehîd Dr. Silêman
Tu ji dûr hatî,
te dest ji mal û milkê xwe berda,
te kar û jiyara xwe ya li biyanistanê hiştin.
Tu ji dûr hatî,
te guh neda sinorên dagirkeran danayî,
te guh neda tixûbên derûnî
yên hizb û partiyan di navbera kurdan çandî.
Tu ji dûr hatî,
te dest da birayên xwe,
te ew ji dirindeyan xilas kirin,
te bi sedan ji wan
ji mirinê rizgar kirin.
Tu ji dûr hatî,
te şarezatiya xwe pêşkêş kir
û di wê rê de te canê xwe da
lê bi wê te xwe
di dilê gelê xwe de kir nemir.
Husein Muhammed, 3.11.2016
Fêrîkê Ûsiv: Helbestên Bijare
“Sîng û berê kew-gozelê Elegez e
Vê biharê wê xemiliye rez bi rez e
Memkêd yarê ser bedenê cot kanî ne
Xalêd sûret mîna konê kurmancî ne.”
Hemû helbestên Fêrîkê Ûsiv
Ebdulla Peşêw: Şervanê winda
SIRÛDA FÎNLANDIYA*
Veikko Antero Koskenniemi, 1940
Binêre, oy Fînlanda, roja te hiltê,
gefên şevê ji ser eniya te verevîne.
Dengê strana tivîrkê tê dîsa bi roniya sibê re
– heçku hemû banê esmanî pesnesirûda te bistire.
Tava spêdê hêzên tarîşevê têk şkandine.
Binêre, roja te hiltê, oy Niştimana min.
Rake, oy Fînlanda, bilind ke serê xwe
yê bi bîranînên serfiraz tacgulkirî.
Rabe, oy Fînlanda, te nîşanî dinyayê da,
te bejna xwe li ber koledariyê neçemand,
te nehişt zordarî piştê li te bişkîne.
Binêre, roja te hilhatiye, oy Niştimana min.
ji fînlandî: Husein Muhammed
______________________
* Ev hîmn û sirûd sala 1940 hatiye nivîsîn bi minasebeta têkşkandina êrişên Yekîtiya Sovyetan yên li ser Fînlandayê ku armanca wan dagirkirina Fînlandayê bû. Wergera wê ya kurdî diyarî parêzvanên welatê me ye.
Dema delala min çû
EINO LEINO (1878 – 1926)
Helbestvanê mezin yê fînlandî Eino Leino herwiha wek şaîrê neteweyî yê welatê xwe jî tê nasîn. Li vê derê em gulbijêrkek ji bi sedan helbestên wî yên hezkirî diyarî xwendevanên zimanê kurdî dikin.
Ji dîwana Maaliskuun lauluja (Stranên Adarê)
DI SER DARISTANÊ RE ROJ HILHAT
Di ser daristanê re roj hilhat
dema zerî li nav mêrgê digerrî,
û gulên êvarê xwe veşartî
dîsan rûyê xwe yên girtî vekirin.
Û zeriya wisa delal
li nav mêrgê hêdîka meşî
û gulan devê xwe birin ber guhê hev
dema dangên kirasê wê ji gulavê şil bûn.
Evîn û dem
Bijartin û wergerandin: Husein Muhammed
Aleksis Kivi
Tê bîra min ew geliyê evînê
Tê bîra min ew geliyê evînê
– ma dê çawan ji bîrê biçe –
geliyê ez û zeriya xwe lê
di himêza hev de rûniştî
wê roja nerm ya havînê
ya di ber me re dilezî.
Li ber sîbera gûzê
em di nav giyayî de rûniştî bûn
û robarê em li hindavê
li ber tîrojan diteyisî.
Li rexê din yê beravê
pesnelawij bi dengekê bilind
ji peristgehê berz dibûn
û çeng ji warê xwedayan dizengîn.
Û çiyayê dûr
yê li pişt baniyên jorîn
wek biheştê dixwiya
– hemû xewn û xeyalên evînê bûn
ji ber ku yara min
di himêza min de bû
û dengê çengan
ji warê yezdanan dizengî.
Lê bêpêjn bû yara min a şermîn
û berê xwe dida bilindahiyan û rondikek
li gepa wê dibiriqî dema destê min
winda bû nav şeva tarî ya pirça wê.
Wisan bextiyarane me roja xwe
ya evîndaran li geliyî borand,
li ber sîbera gûzê
di himêza hev de rûniştî
û êvara payizê
bi lez di ber me re lezî,
êvara yekşemeka nerm û hênik.
——————–
William Shakespeare
Sonet 18
Ma te bidim ber rojeka havînê?
Tu nerm û narîntir î:
hireba bişkojên delal yên biharê direcifînin
û hevpeymaniya li gel havînê jî kurt e,
çavê esman, roj, jî carinan zêde kel e
û pirî car geşiya wê jî tarî dibe…
Ji bêdestî yan jî li ber çerxa siruştê
wisa kêm dibe bedewiya her tiştî carekê.
Tenê havîna te herdemî ye,
ne diçe û ne jî spehîtiya wê jê dibe
û Mirin nikare bibêje ku li ber sîbera wê
digerî madem di helbesta herherî yî:
Hindî çav bibînin yan dil lê bide,
ev helbest dê bijî û te jî vejîne.
Têkbiriyên îro serfirazên sibê ne
Bertolt Brecht 1898–1956
Neheqî îro bi gavên jixwebawer pêş dikeve.
Zordar cihê xwe xweş dikin da ku dehhezar salan serdestiyê bikin.
şidet dide bawer kirin: tiştê heyî dê bimîne.
Ti dengek jî nayê ji bilî dengê serdestan
û li bazaran neheqî dibêje: ev hê destpêk e.
Gelek ji bindestan niha dibêjin:
têkoşîna me dê ti car bi ser nekeve.
Lê yê ku nemiribe, bila ti car nebêje: ti car!
Tiştê bêguman ne bêguman e.
Tiştê heyî namîne.
Piştî ku serdest axivîn,
dora peyivîna bindestan e.
Kî diwêre bibêje: ti car!
Ma berdewamiya zordariyê ji kê ye? Ji me bi xwe ye.
Perçiqandina zordariyê bi kê ye? Ew jî bi me bi xwe ye.
Yê ku bêt xistin, dê rabe!
Yê ku hinda bûbe, dê li ber xwe bide!
Ma çi dikare wî zeft bike yê ku rewşa xwe fehm kiribe?
Ji ber ku têkbiriyên îro dê serfirazên sibê bin
û “ti car ne” ev e: hê îro!
wergerandin: Husein Muhammed
Zimannas 