“5 000 peyvên kurdî di Quranê de”

Husein Muhammed

Ne carekê û du caran min ji kurdan, heta ji kesên maqûl û zana jî idiayeke wisa bihîstiye ku dibêje “5 000 peyvên kurdî di Quranê de hene”. Adeten ev argument hingê tê kirin gava ku kesek dixwaze etîmolojiya hin peyvên ji erebî red bike.

Helbet gelek kes li ser zimanan diaxivin û ne hewce ye ku mirov her peyva her kesî bi cidî û ji dil bigire. Lê ev gotin ji aliyê hin kesan ve jî tên kirin ku di nav mijûlên û pisporên zimanê kurdî de navdar û qedirgirtî ne jî.

Herî dawîn min ev idia ji Zeynelabidîn Zinar bihîst ku heta li zanîngehan jî dersên zimanê kurdî dide.

Qur’an bi kurdî

Wergerandina Qur’anê

Berî min jî, çend camêran Qur’an wergerandiye kurdî. Min di wergera xwe de sûde ji hin ji wan jî wergirtiye: bi taybetî ji wergera Seyd Elî Şîlanî, ya Abdullah Varlî û (vê dawiyê jî) ya Mela Mihemedê Hekarî yên bi kurmancî (ya Şîlanî bi alfabeya erebî ye) û ji wergereke soranî (Burhan Mihemed Emîn: ”Tefsîrî Asan”).

Ew wergerên navborî hemû jî gelek hêja ne. Lê mixabin yek ji wan jî ne li gor kurmanciya standard û sade hatiye nivîsîn. Ya hêja Varlî bi peyv û hevokên gelek asê hatiye nivîsîn. Wergera Şîlanî bi alfabeya kurdî-erebî û bi giranî jî bi devoka behdînî ye loma xwendevanên kurmancî yên ku tenê bi alfabeya latînî dixwînin nikarin wê bi kar bînin. Wergera Hekarî (ku bi xwe bi pirranî kopiya wergera Şîlanî ye) bi devoka hekarî û behdînî ye û hem ne li gor rastnivîsiya kurmanciya standard e û hem jî xwendina wê bo kesên ku tenê nasyar û aşnayên kurmanciya rojava (botanî) ne, hinekî dijwar e. Lê dîsa jî, eger wan camêran berî min dest bi vî karî nekiriba, dê rêya min hê jî asêtir ba loma ji dil deyndar û spasdarî wan im.

Veke û bixwîne!